Γράφει ο Δρ. Διονύσιος Βενιεράτος*
Η όλη κατάσταση με την «Κίνηση των 58» μου θυμίζει το μνημειώδες έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη: «Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας» (L’ institution imaginaire de la société).
Είναι πριν από όλα μια ψυχολογική ανάγκη των «άφθαρτων» από τους συμμετέχοντες να υπάρξει κάτι στο πολιτικό σκηνικό, που 1) Να τους εκφράζει φαντασιακά. 2) Να μπορούν να το υποστηρίξουν ή να το ψηφίσουν χωρίς να ντρέπονται 3) Να μην «καταρρέει» δημοσκοπικά και στη συνείδηση των πολλών. Γιατί «δεν λέει» και δεν σε «ανεβάζει» ψυχολογικά να υποστηρίζεις κάτι που κατακρημνίζεται ή που οι πολλοί το «φτύνουν».
Κατά δεύτερο λόγο, είναι μια πρακτική και απόλυτα αντιληπτή ανάγκη των «φθαρμένων» να παραμείνουν «μέσα στο κόλπο». Και το κόλπο αυτών των τελευταίων είναι να δηλώσουν «αποκήρυξη» ή «αποδοκιμασία» των πεπραγμένων από το ΠΑΣΟΚ. Γενικώς και αορίστως όμως. Καθόσον, αν τους ρωτήσει κανείς για κάθε επιμέρους θέμα, έχουν να πουν ότι «καλώς έκαναν ό,τι έκαναν» ή «έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν, με δεδομένες τις δύσκολες συγκυρίες». Άρα στην ουσία δεν αποκηρύσσουν τίποτα. Ούτε αποδέχονται να παραμείνουν, για λίγο έστω, εκτός πολιτικών διαδικασιών. Αλλά θέλουν εδώ και τώρα: Αποκήρυξη, αναβάπτιση, εξαγνισμό και άμεση συνέχεια της συμμετοχής στα τεκταινόμενα. «Το κατάστημα λειτουργεί υπό νέαν διεύθυνσιν».
Όλα αυτά προκύπτουν ως (πρώτα) συμπεράσματα (δεν έχω εντρυφήσει επαρκώς στο θέμα μελετώντας όλους τους λόγους και όλες τις κινήσεις) από την πρωτοβουλία του Καθηγητή του Παντείου κ. Γιάννη Βούλγαρη και την περαιτέρω ανταπόκριση των «57» και αρκετών (χιλιάδων (;)) ακόμη. Πρέπει όμως να συνεκτιμηθούν και τα εξής επιπλέον στοιχεία:
Οι περισσότεροι από τους 58 είναι άνθρωποι με κάποια μικρή ή μεγάλη κοινωνική καταξίωση, που εν πάση περιπτώσει «τα φέρνουν βόλτα». Από ό,τι γνωρίζω, δεν μετέχουν στην κίνηση άνεργοι ή απολυμένοι ή κατεστραμμένοι επιχειρηματίες ή συγγενείς ατόμων που αυτοκτόνησαν.
Την όλη κίνηση έσπευσαν να «αγκαλιάσουν» τόσο ο κ. Βενιζέλος, όσο και ο κ. Σημίτης. Απολύτως κατανοητά φυσικά. Για να περισωθεί ο πρώτος και για να εξασφαλίσει την υστεροφημία του ο δεύτερος, μιας και οι περισσότεροι εκ των 58 είναι πρώην θαυμαστές του (για τη «σοβαρότητά» του και το «εκσυγχρονιστικό» του πνεύμα….)
Στο όλο εγχείρημα δεν βλέπουμε επισήμανση κάποιων, έστω λίγων, συγκεκριμένων προβλημάτων και κάποια αντίστοιχη πρόταση για λύση του. Ούτε καν ένα πλαίσιο δεδομένων και μεθόδων, με τις οποίες θα έπρεπε το συγκεκριμένο πρόβλημα να αντιμετωπισθεί. Έτσι, αν όλοι αυτοί οι «δυνάμει σύντροφοι» κληθούν να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα από τα πάμπολλα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, είναι πολύ αμφίβολο αν θα μπορέσουν όχι να συμφωνήσουν, αλλά έστω να συνεργασθούν για την επίλυσή του.
Δεν μπήκαν καν στον κόπο να μας εξηγήσουν τι ακριβώς εννοούν με το «Κεντροαριστερά» και σε τι αυτή διαφέρει από την Κεντροδεξιά, το Κέντρο, τη Δεξιά ή την Αριστερά. Ούτε τι πιστεύουν για την ένταξη των υπαρχόντων πολιτικών σχηματισμών στις παραπάνω κατηγορίες. Ούτε τους λόγους, για τους οποίους δεν εντάσσονται άμεσα σε ένα από τα ήδη υπάρχοντα πολιτικά κόμματα που αυτό-κατατάσσονται επίσης στην Κεντροαριστερά (που ίδρυσαν οι κκ Κατσέλη-Καστανίδης, Λοβέρδος κλπ).
Αυτό που μάλλον διαφεύγει από τους άξιους συμπολίτες μας εκ των 58 και των ακολούθων τους, είναι ότι η Ελλάδα και τα εκατομμύρια των αναξιοπαθούντων και απελπισμένων πολιτών της επιζητούν άμεση λύση στα τεράστια προβλήματά τους, ή τουλάχιστον πειστική απάντηση στα αγωνιώδη τους ερωτήματα, ή τουλάχιστον μια οργανωμένη προσπάθεια για εκπόνηση του περίφημου Εθνικού Σχεδίου για τη Σωτηρία και την Ανάπτυξη, που όλοι επικαλούνται, αλλά κανείς δεν ξεκινάει την προσπάθεια. Από αξιόλογους, μορφωμένους και σοβαρούς ανθρώπους, αρκετοί από τους οποίους περιλαμβάνονται στους 58, κάτι παρόμοιο θα περίμενε κανείς και όχι την ανάλωσή τους σε παρόμοια αμφιβόλου χρησιμότητος εγχειρήματα.
Ο δυστυχής και απελπισμένος θέλει υπαρκτή λύση στο υπαρκτό πρόβλημά του, που μπορεί να είναι ακόμη και θέμα επιβίωσης. Δευτερευόντως ή ουδόλως τον ενδιαφέρει αν τη λύση θα δώσει η Δεξιά, η Αριστερά, το Κέντρο ή η Κεντροαριστερά.
Ωστόσο, μια ενδελεχής μελέτη από την άποψη της πολιτικής επιστήμης ή και της ψυχολογίας, του «φαινομένου Κεντροαριστερά» και των διαφόρων κινήσεων που το συνοδεύουν, θα είχε ενδιαφέρον. Ας φιλοτεχνήσουμε λοιπόν ένα «μανιφέστο» και ας προτείνουμε τη συλλογή υπογραφών για την:
Μελέτη του Φαινομένου της «Φαντασιακής Θέσμισης της Κεντροαριστεράς»
Ελπίζω να μαζευτούμε τουλάχιστον, …59 !
<-- Κάνοντας Like στη σελίδα μας στο Facebook ενημερώνεστε άμεσα για τα νέα άρθρα
Η όλη κατάσταση με την «Κίνηση των 58» μου θυμίζει το μνημειώδες έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη: «Η φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας» (L’ institution imaginaire de la société).
Είναι πριν από όλα μια ψυχολογική ανάγκη των «άφθαρτων» από τους συμμετέχοντες να υπάρξει κάτι στο πολιτικό σκηνικό, που 1) Να τους εκφράζει φαντασιακά. 2) Να μπορούν να το υποστηρίξουν ή να το ψηφίσουν χωρίς να ντρέπονται 3) Να μην «καταρρέει» δημοσκοπικά και στη συνείδηση των πολλών. Γιατί «δεν λέει» και δεν σε «ανεβάζει» ψυχολογικά να υποστηρίζεις κάτι που κατακρημνίζεται ή που οι πολλοί το «φτύνουν».
Κατά δεύτερο λόγο, είναι μια πρακτική και απόλυτα αντιληπτή ανάγκη των «φθαρμένων» να παραμείνουν «μέσα στο κόλπο». Και το κόλπο αυτών των τελευταίων είναι να δηλώσουν «αποκήρυξη» ή «αποδοκιμασία» των πεπραγμένων από το ΠΑΣΟΚ. Γενικώς και αορίστως όμως. Καθόσον, αν τους ρωτήσει κανείς για κάθε επιμέρους θέμα, έχουν να πουν ότι «καλώς έκαναν ό,τι έκαναν» ή «έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν, με δεδομένες τις δύσκολες συγκυρίες». Άρα στην ουσία δεν αποκηρύσσουν τίποτα. Ούτε αποδέχονται να παραμείνουν, για λίγο έστω, εκτός πολιτικών διαδικασιών. Αλλά θέλουν εδώ και τώρα: Αποκήρυξη, αναβάπτιση, εξαγνισμό και άμεση συνέχεια της συμμετοχής στα τεκταινόμενα. «Το κατάστημα λειτουργεί υπό νέαν διεύθυνσιν».
Όλα αυτά προκύπτουν ως (πρώτα) συμπεράσματα (δεν έχω εντρυφήσει επαρκώς στο θέμα μελετώντας όλους τους λόγους και όλες τις κινήσεις) από την πρωτοβουλία του Καθηγητή του Παντείου κ. Γιάννη Βούλγαρη και την περαιτέρω ανταπόκριση των «57» και αρκετών (χιλιάδων (;)) ακόμη. Πρέπει όμως να συνεκτιμηθούν και τα εξής επιπλέον στοιχεία:
Οι περισσότεροι από τους 58 είναι άνθρωποι με κάποια μικρή ή μεγάλη κοινωνική καταξίωση, που εν πάση περιπτώσει «τα φέρνουν βόλτα». Από ό,τι γνωρίζω, δεν μετέχουν στην κίνηση άνεργοι ή απολυμένοι ή κατεστραμμένοι επιχειρηματίες ή συγγενείς ατόμων που αυτοκτόνησαν.
Την όλη κίνηση έσπευσαν να «αγκαλιάσουν» τόσο ο κ. Βενιζέλος, όσο και ο κ. Σημίτης. Απολύτως κατανοητά φυσικά. Για να περισωθεί ο πρώτος και για να εξασφαλίσει την υστεροφημία του ο δεύτερος, μιας και οι περισσότεροι εκ των 58 είναι πρώην θαυμαστές του (για τη «σοβαρότητά» του και το «εκσυγχρονιστικό» του πνεύμα….)
Στο όλο εγχείρημα δεν βλέπουμε επισήμανση κάποιων, έστω λίγων, συγκεκριμένων προβλημάτων και κάποια αντίστοιχη πρόταση για λύση του. Ούτε καν ένα πλαίσιο δεδομένων και μεθόδων, με τις οποίες θα έπρεπε το συγκεκριμένο πρόβλημα να αντιμετωπισθεί. Έτσι, αν όλοι αυτοί οι «δυνάμει σύντροφοι» κληθούν να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα από τα πάμπολλα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, είναι πολύ αμφίβολο αν θα μπορέσουν όχι να συμφωνήσουν, αλλά έστω να συνεργασθούν για την επίλυσή του.
Δεν μπήκαν καν στον κόπο να μας εξηγήσουν τι ακριβώς εννοούν με το «Κεντροαριστερά» και σε τι αυτή διαφέρει από την Κεντροδεξιά, το Κέντρο, τη Δεξιά ή την Αριστερά. Ούτε τι πιστεύουν για την ένταξη των υπαρχόντων πολιτικών σχηματισμών στις παραπάνω κατηγορίες. Ούτε τους λόγους, για τους οποίους δεν εντάσσονται άμεσα σε ένα από τα ήδη υπάρχοντα πολιτικά κόμματα που αυτό-κατατάσσονται επίσης στην Κεντροαριστερά (που ίδρυσαν οι κκ Κατσέλη-Καστανίδης, Λοβέρδος κλπ).
Αυτό που μάλλον διαφεύγει από τους άξιους συμπολίτες μας εκ των 58 και των ακολούθων τους, είναι ότι η Ελλάδα και τα εκατομμύρια των αναξιοπαθούντων και απελπισμένων πολιτών της επιζητούν άμεση λύση στα τεράστια προβλήματά τους, ή τουλάχιστον πειστική απάντηση στα αγωνιώδη τους ερωτήματα, ή τουλάχιστον μια οργανωμένη προσπάθεια για εκπόνηση του περίφημου Εθνικού Σχεδίου για τη Σωτηρία και την Ανάπτυξη, που όλοι επικαλούνται, αλλά κανείς δεν ξεκινάει την προσπάθεια. Από αξιόλογους, μορφωμένους και σοβαρούς ανθρώπους, αρκετοί από τους οποίους περιλαμβάνονται στους 58, κάτι παρόμοιο θα περίμενε κανείς και όχι την ανάλωσή τους σε παρόμοια αμφιβόλου χρησιμότητος εγχειρήματα.
Ο δυστυχής και απελπισμένος θέλει υπαρκτή λύση στο υπαρκτό πρόβλημά του, που μπορεί να είναι ακόμη και θέμα επιβίωσης. Δευτερευόντως ή ουδόλως τον ενδιαφέρει αν τη λύση θα δώσει η Δεξιά, η Αριστερά, το Κέντρο ή η Κεντροαριστερά.
Ωστόσο, μια ενδελεχής μελέτη από την άποψη της πολιτικής επιστήμης ή και της ψυχολογίας, του «φαινομένου Κεντροαριστερά» και των διαφόρων κινήσεων που το συνοδεύουν, θα είχε ενδιαφέρον. Ας φιλοτεχνήσουμε λοιπόν ένα «μανιφέστο» και ας προτείνουμε τη συλλογή υπογραφών για την:
Μελέτη του Φαινομένου της «Φαντασιακής Θέσμισης της Κεντροαριστεράς»
Ελπίζω να μαζευτούμε τουλάχιστον, …59 !
*Διονύσιος Βενιεράτος
Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών