Γράφει ο Δρ. Διονύσιος Βενιεράτος*
Ζούμε αυτή την εποχή σε ένα εφιαλτικό καθεστώς με «διαθεσιμότητες» ή απολύσεις, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο εύλογες ή και σύννομες (με τη συνταγματική έννοια). Πάντως είναι κοινός τόπος και από δεκαετίες ότι ο συνολικός δημόσιος τομέας είναι παραφουσκωμένος με άτομα που υποαπασχολούνται. Και τώρα ήρθε «ο κόμπος στο κτένι».
Όταν ήμουν έμμισθος γενικός γιατρός στο ΙΚΑ, δεν έπαιρνα ανάσα από τη δουλειά. Με το ζόρι και με χίλια συγγνώμη έκανα ένα πεντάλεπτο διάλλειμμα για να πάω στην τουαλέτα ή για να πιω δύο γουλιές καφέ.
Στην ίδια μονάδα, υπήρχε ένας χειρουργός, μία γυναικολόγος και μία οδοντίατρος. Συμπαθέστατοι και καλοί επιστήμονες και οι τρεις, αλλά …με το ζόρι να εξέταζαν 3 έως 5 περιστατικά στη συνολική διάρκεια του ωραρίου των 5 ωρών. Η ώρα τους περνούσε σε ατέρμονες ανιαρές συζητήσεις, με καφέ (μου έφτιαχναν και το δικό μου, δεν μπορώ να πω) και τσιγάρο (που τοτε δεν απαγορευόταν).
Στο Εργαστήριο Ανατομίας (της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών) παλιά είχαμε 7 (επτά) γραμματείς και τεχνικό προσωπικό, που κυριολεκτικά ήταν για λύπηση (τουλάχιστον από μένα). Απορούσα και τους «θαύμαζα» για την υπομονή τους να περιμένουν να περάσει η ώρα για να φύγουν, λέγοντας βλακείες του τύπου «έφτιαξα το τάδε φαγητό που μου πέτυχε πολύ. Ο άντρας μου το καταφχαριστήθηκε!»
Η Γραμματεία της Ιατρικής Σχολής δέχεται το κοινό (φοιτητές και Δ.Ε.Π) τρεις φορές την εβδομάδα για 3 ώρες τη φορά. Αν εξαιρέσει κανείς τις περιόδους της μεγάλης «φούριας» (εγγραφές φοιτητών), την υπόλοιπη εποχή οι περίπου 10 υπάλληλοι απασχολούνται «ηπίως». Τις υπόλοιπες ώρες και ημέρες, φαντάζομαι ότι θα συζητούν μεταξύ τους για θέματα αντιστοίχου «βαρύτητας» με τα παραπάνω.
Στις Εφορίες όμως δεν συμβαίνει το ίδιο. Εκεί, για τις 5 τουλάχιστον από της 7 ώρες του ωραρίου τους, οι άνθρωποι δε σηκώνουν κεφάλι.
Όλοι οι συμπολίτες αναγνώστες, θα έχουν αντίστοιχες εμπειρίες…
Όλα αυτά τα λέω φυσικά σε σχέση με τα φλέγοντα θέματα της επικαιρότητας, δηλαδή με τις διακηρυγμένες προθέσεις της Κυβέρνησης για «διαθεσιμότητα» των εμμίσθων γιατρών του ΕΟΠΥΥ (πρώην ΙΚΑ) και των διοικητικών υπαλλήλων των ΑΕΙ (και ιδιαίτερα του ΕΚΠΑ). Πέρα από τις βαρύγδουπες δηλώσεις διαφόρων αρμοδίων και αναρμοδίων ότι «όχι μόνο δεν περισσεύει προσωπικό, αλλά λείπει κιόλας», όλοι μας έχουμε «ιδίαν πείραν», για το τι περίπου συμβαίνει σε πολλές δημόσιες υπηρεσιες.
Αλλά πολύ περισσότερο από μας, το γνωρίζουν οι ίδιοι οι υπάλληλοι. Ο καθένας από αυτούς γνωρίζει καλύτερα από τον κάθε άλλον, πόσες ώρες ακριβώς δουλεύει και τι ακριβώς προσφέρει. Όλοι όμως είναι γαντζωμένοι στης καρέκλες τους.
Τι θα μπορούσε να γίνει; Το απλό, ειλικρινές και παληκαρίσιο. «Κύριοι, έχω αυτά ακριβώς τα προσόντα και την προϋπηρεσία, αλλά υποαπασχολούμαι. Είμαι διαθέσιμος να με τοποθετεήσετε κάπου που να προσφέρω περισσότερα, ή αλλιώς να με απολύσετε».
«Τι λές τώρα, θα μου πουν πολλοί, γίνονται αυτά τα πράγματα; Εδώ είναι Ελλάδα!»
Ακριβώς! Η χώρα που ανακάλυψε τη λέξη «φιλότιμο» είναι η ίδια όπου το φιλότιμο αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία. Ωστόσο δεν χάθηκε εντελώς.
Στην πολιτισμένη Ευρώπη λοιπόν, όπου δεν υπάρχει «φιλότιμο», αλλά μπόλικη Κοινωνική Συνείδηση, αυτό που προτείνω, δηλαδή η εθελοντική διαθεσιμόητα, δεν θα ήταν η εξαίρεση, αλλά ο σχεδόν αυτονόητος κανόνας. Υπάρχουν όμως και οι εξής λίαν σημαντικές διαφορές.
1) Το επίδομα ανεργίας εκεί είναι σχεδόν ίδιο με τον δικό μας «κατώτατο μισθό» και οι άνεργοι το λαμβάνουν διά βίου, εκτός αν το κράτος τους βρει κάποια δουλειά και αυτοί την αρνηθούν. Μόνη υποχρέωσή τους είναι να «χτυπάνε» μία κάρτα σε ακανόνιστες ώρες κάθε μέρα, έτσι ώστε να αποθαρρύνεται η παράλληλη «μαύρη εργασία»
2) Το κράτος πράγματι μεριμνά να τους βρει δουλειά. Και κατά κανόνα τους βρίσκει. Γιατί εκεί υπάρχει κράτος με υπαλλήλους που εργάζονται παραγωγικά για τον πολίτη.
Τι θα μπορούσε να γίνει εδώ για να ενθαρρυνθεί μια τέτοια συμπεριφορά από μέρους των υποαπασχολουμένων δημοσίων υπαλλήλων;
Φυσικά και αυτονόητα τα παραπάνω και επιπλέον
3) η νομοθετημένη δέσμευση του Κράτους ότι όσοι δημόσιοι υπάλληλοι τεθούν
σε διαθεσιμότητα εθελουσίως, θα βρεθούν σε προνομιακή κατάσταση έναντι των υπολοίπων «με το ζόρι διαθεσίμων» και θα προτιμηθούν για την κατάληψη της πρώτης διαθέσιμης θέσης.
Εξυπακούεται ότι η πρόβλεψη ότι θα λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας επ’ αόριστον (υπό την παραπάνω προϋπόθεση 1), μολονότι αποτελεί σωστό μέτρο και θα έπρεπε να καθιερωθεί γενικά για όλους, προς το παρόν και λόγω της δύσκολης συγκυρίας θα πρέπει να αφορά μόνο όσους τίθενται εθελουσίως και αυτοβούλως σε διαθεσιμότητα.
Βλέπετε, δεν αρκεί να λέμε ότι είμαστε Ευρωπαίοι, μόνο και μόνο γιατί βρισκόμαστε γεωγραφικά στην Ευρώπη, ή εντεταγμένοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από την οποία ζητούμε συνεχώς να μας σώζει και να μας συμπαρίσταται.
Πρέπει, σιγά-σιγά και …άμεσα (!) να αρχίσουμε και να σκεφτόμαστε ως Ευρωπαίοι. Με λογική και πρακτικότητα, συνδυασμένα με κοινωνική συνείδηση (εκ μέρους του πολίτη) και κοινωνική ευαισθησία (εκ μέρους του Κράτους).
Κραυγές απόγνωσης, απειλές για αυτοκτονίες και αυτοπυρπολήσεις, καθώς και μεγάλα – κούφια λόγια ότι «θα τα επαναφέρουμε ακριβώς όπως πριν» (αλήθεια, τι προοπτική και αυτή…) όχι μόνο περιττεύουν, αλλά είναι εντελώς παραπλανητικά και επιζήμια.
*Διονύσιος Βενιεράτος
Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών
<-- Κάνοντας Like στη σελίδα μας στο Facebook ενημερώνεστε άμεσα για τα νέα άρθρα
Ζούμε αυτή την εποχή σε ένα εφιαλτικό καθεστώς με «διαθεσιμότητες» ή απολύσεις, άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο εύλογες ή και σύννομες (με τη συνταγματική έννοια). Πάντως είναι κοινός τόπος και από δεκαετίες ότι ο συνολικός δημόσιος τομέας είναι παραφουσκωμένος με άτομα που υποαπασχολούνται. Και τώρα ήρθε «ο κόμπος στο κτένι».
Όταν ήμουν έμμισθος γενικός γιατρός στο ΙΚΑ, δεν έπαιρνα ανάσα από τη δουλειά. Με το ζόρι και με χίλια συγγνώμη έκανα ένα πεντάλεπτο διάλλειμμα για να πάω στην τουαλέτα ή για να πιω δύο γουλιές καφέ.
Στην ίδια μονάδα, υπήρχε ένας χειρουργός, μία γυναικολόγος και μία οδοντίατρος. Συμπαθέστατοι και καλοί επιστήμονες και οι τρεις, αλλά …με το ζόρι να εξέταζαν 3 έως 5 περιστατικά στη συνολική διάρκεια του ωραρίου των 5 ωρών. Η ώρα τους περνούσε σε ατέρμονες ανιαρές συζητήσεις, με καφέ (μου έφτιαχναν και το δικό μου, δεν μπορώ να πω) και τσιγάρο (που τοτε δεν απαγορευόταν).
Στο Εργαστήριο Ανατομίας (της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών) παλιά είχαμε 7 (επτά) γραμματείς και τεχνικό προσωπικό, που κυριολεκτικά ήταν για λύπηση (τουλάχιστον από μένα). Απορούσα και τους «θαύμαζα» για την υπομονή τους να περιμένουν να περάσει η ώρα για να φύγουν, λέγοντας βλακείες του τύπου «έφτιαξα το τάδε φαγητό που μου πέτυχε πολύ. Ο άντρας μου το καταφχαριστήθηκε!»
Η Γραμματεία της Ιατρικής Σχολής δέχεται το κοινό (φοιτητές και Δ.Ε.Π) τρεις φορές την εβδομάδα για 3 ώρες τη φορά. Αν εξαιρέσει κανείς τις περιόδους της μεγάλης «φούριας» (εγγραφές φοιτητών), την υπόλοιπη εποχή οι περίπου 10 υπάλληλοι απασχολούνται «ηπίως». Τις υπόλοιπες ώρες και ημέρες, φαντάζομαι ότι θα συζητούν μεταξύ τους για θέματα αντιστοίχου «βαρύτητας» με τα παραπάνω.
Στις Εφορίες όμως δεν συμβαίνει το ίδιο. Εκεί, για τις 5 τουλάχιστον από της 7 ώρες του ωραρίου τους, οι άνθρωποι δε σηκώνουν κεφάλι.
Όλοι οι συμπολίτες αναγνώστες, θα έχουν αντίστοιχες εμπειρίες…
Όλα αυτά τα λέω φυσικά σε σχέση με τα φλέγοντα θέματα της επικαιρότητας, δηλαδή με τις διακηρυγμένες προθέσεις της Κυβέρνησης για «διαθεσιμότητα» των εμμίσθων γιατρών του ΕΟΠΥΥ (πρώην ΙΚΑ) και των διοικητικών υπαλλήλων των ΑΕΙ (και ιδιαίτερα του ΕΚΠΑ). Πέρα από τις βαρύγδουπες δηλώσεις διαφόρων αρμοδίων και αναρμοδίων ότι «όχι μόνο δεν περισσεύει προσωπικό, αλλά λείπει κιόλας», όλοι μας έχουμε «ιδίαν πείραν», για το τι περίπου συμβαίνει σε πολλές δημόσιες υπηρεσιες.
Αλλά πολύ περισσότερο από μας, το γνωρίζουν οι ίδιοι οι υπάλληλοι. Ο καθένας από αυτούς γνωρίζει καλύτερα από τον κάθε άλλον, πόσες ώρες ακριβώς δουλεύει και τι ακριβώς προσφέρει. Όλοι όμως είναι γαντζωμένοι στης καρέκλες τους.
Τι θα μπορούσε να γίνει; Το απλό, ειλικρινές και παληκαρίσιο. «Κύριοι, έχω αυτά ακριβώς τα προσόντα και την προϋπηρεσία, αλλά υποαπασχολούμαι. Είμαι διαθέσιμος να με τοποθετεήσετε κάπου που να προσφέρω περισσότερα, ή αλλιώς να με απολύσετε».
«Τι λές τώρα, θα μου πουν πολλοί, γίνονται αυτά τα πράγματα; Εδώ είναι Ελλάδα!»
Ακριβώς! Η χώρα που ανακάλυψε τη λέξη «φιλότιμο» είναι η ίδια όπου το φιλότιμο αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία. Ωστόσο δεν χάθηκε εντελώς.
Στην πολιτισμένη Ευρώπη λοιπόν, όπου δεν υπάρχει «φιλότιμο», αλλά μπόλικη Κοινωνική Συνείδηση, αυτό που προτείνω, δηλαδή η εθελοντική διαθεσιμόητα, δεν θα ήταν η εξαίρεση, αλλά ο σχεδόν αυτονόητος κανόνας. Υπάρχουν όμως και οι εξής λίαν σημαντικές διαφορές.
1) Το επίδομα ανεργίας εκεί είναι σχεδόν ίδιο με τον δικό μας «κατώτατο μισθό» και οι άνεργοι το λαμβάνουν διά βίου, εκτός αν το κράτος τους βρει κάποια δουλειά και αυτοί την αρνηθούν. Μόνη υποχρέωσή τους είναι να «χτυπάνε» μία κάρτα σε ακανόνιστες ώρες κάθε μέρα, έτσι ώστε να αποθαρρύνεται η παράλληλη «μαύρη εργασία»
2) Το κράτος πράγματι μεριμνά να τους βρει δουλειά. Και κατά κανόνα τους βρίσκει. Γιατί εκεί υπάρχει κράτος με υπαλλήλους που εργάζονται παραγωγικά για τον πολίτη.
Τι θα μπορούσε να γίνει εδώ για να ενθαρρυνθεί μια τέτοια συμπεριφορά από μέρους των υποαπασχολουμένων δημοσίων υπαλλήλων;
Φυσικά και αυτονόητα τα παραπάνω και επιπλέον
3) η νομοθετημένη δέσμευση του Κράτους ότι όσοι δημόσιοι υπάλληλοι τεθούν
σε διαθεσιμότητα εθελουσίως, θα βρεθούν σε προνομιακή κατάσταση έναντι των υπολοίπων «με το ζόρι διαθεσίμων» και θα προτιμηθούν για την κατάληψη της πρώτης διαθέσιμης θέσης.
Εξυπακούεται ότι η πρόβλεψη ότι θα λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας επ’ αόριστον (υπό την παραπάνω προϋπόθεση 1), μολονότι αποτελεί σωστό μέτρο και θα έπρεπε να καθιερωθεί γενικά για όλους, προς το παρόν και λόγω της δύσκολης συγκυρίας θα πρέπει να αφορά μόνο όσους τίθενται εθελουσίως και αυτοβούλως σε διαθεσιμότητα.
Βλέπετε, δεν αρκεί να λέμε ότι είμαστε Ευρωπαίοι, μόνο και μόνο γιατί βρισκόμαστε γεωγραφικά στην Ευρώπη, ή εντεταγμένοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από την οποία ζητούμε συνεχώς να μας σώζει και να μας συμπαρίσταται.
Πρέπει, σιγά-σιγά και …άμεσα (!) να αρχίσουμε και να σκεφτόμαστε ως Ευρωπαίοι. Με λογική και πρακτικότητα, συνδυασμένα με κοινωνική συνείδηση (εκ μέρους του πολίτη) και κοινωνική ευαισθησία (εκ μέρους του Κράτους).
Κραυγές απόγνωσης, απειλές για αυτοκτονίες και αυτοπυρπολήσεις, καθώς και μεγάλα – κούφια λόγια ότι «θα τα επαναφέρουμε ακριβώς όπως πριν» (αλήθεια, τι προοπτική και αυτή…) όχι μόνο περιττεύουν, αλλά είναι εντελώς παραπλανητικά και επιζήμια.
*Διονύσιος Βενιεράτος
Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών