Χάρη στον νεαρό καρδιοχειρουργό επιβίωσαν πολλοί ασθενείς γιατί ασχολήθηκε με τις επεμβάσεις των ανευρυσμάτων.
Ο ιρακινής καταγωγής αμερικανός καρδιοχειρουργός Χαζίμ Σάφι έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Η εφημερίδα το Βήμα συμμετείχε στην τελετή και μίλησε με το σπουδαίο γιατρό.
Σήμερα οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η καρδιοχειρουργική της εποχής μας αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα. Εν μέρει αυτό ισχύει. Αλλά υπάρχουν τομείς όπου αντιμετωπίζονται δυσκολίες και που γίνεται συνεχώς αγώνας για βελτίωση. Όπως είναι οι αορτικές παθήσεις στις οποίες ανήκουν τα θωρακοκοιλιακά ανευρύσματα. Τα τελευταία είναι ακόμη και σήμερα μια χειρουργική προσπάθεια που δε γνωρίζουμε την έκβασή της.
Για να γίνουμε πιο κτανοητοί , η αορτή αποτελεί το κεντρικό μας αγγείο. Εξέρχεται από την αορτική βαλβίδα στην αριστερή κοιλία της καρδιάς και διασχίζει όλο τον κορμό ώσπου να χωριστεί στις λαγόνιες αρτηρίες. Μέσω της αορτής το αίμα που διαθέτει οξυγόνο παρέχεται σε όλο τον οργανισμό. Ο ρόλος-κλειδί της αορτής στην κυκλοφορία του αίματος έχει σαν αποτέλασμα ότι οι βλάβες της μπορούν δυνητικά να έχουν επίδραση σε όλα τα συστήματα.
Μία από τις παθήσεις της αορτής είναι τα ανευρύσματα. Οι γιατροί λέγοντας ανεύρυσμα εννοούν την τοπική διάταση των τοιχωμάτων των αγγείων που προέρχονται από κακώσεις στα μέρη αυτά. Η ρήξη των ανευρυσμάτων της αορτής μπορεί να είναι θανατηφόρα. Η χειρουργική αποκατάσταση τους που είναι η καταλληλότερη θεραπευτική αντιμετώπιση είναι μια δύσκολη χειρουργική επέμβαση. Η δυσκολία δεν οφείλεται στην αποκατάσταση των ανευρυσμάτων της αορτής (ο χειρουργός αφαιρεί το τμήμα της αορτής που έχει κακώσεις και το αλλάζει με ένα μόσχευμα), αλλά στο γεγονός ότι κατά την επέμβαση αιματώνονται ελλιπώς τα ζωτικά όργανα. Για αυτό το λόγο περίπου οι μισοί από τους ασθενείς εξέρχονται από το χειρουργείο έχοντας νεφρική ανεπάρκεια ή παραπληγία, (αδυναμία κίνησης των κάτω άκρων) που οφείλονται στην υποξία των νεφρών ή του νωτιαίου μυελού αντίστοιχα.
Με το θέμα αυτό ασχολήθηκε ο νεαρός γιατρός Χαζίμ Σάφι όταν έγινε μέλος της ομάδας του θρυλικού καρδιοχειρουργού Μάικλ ΝτιΜπέικι(Michael DeBakey, 1908-2008) που είχε την έδρα του στο ιατρικό Κολέγιο Baylor στο Χιούστον του Τέξας. Ο χαρακτήρας του χαρισματικού ΝτιΜπέικι έλκυε τους καλύτερους γιατρούς. Ένας από αυτούς ήταν και ο Στάνλει Κροφορντ (Stanley Crawford, 1922-1992), που είχε ταξινομήσει τα ανευρύσματα έτσι ώστε να μετρηθεί η επικυνδυνότητά τους. Έτσι εξηγείται η ρήση του Νεύτωνα που διάλεξε ο κ. Σάφι'' αν μπόρεσα να δω μακριά, είναι επειδή στεκόμουν σε ώμους γιγάντων'' για να ξεκινήσει την ομιλία του.
Είναι γεγονός ότι το περιβάλλον του Κολεγίου στο Χιούστον βοήθησε να αναδειχθεί ο νεαρός χειρουργός αλλά είναι σίγουρο ότι και εκείνος δικαίωσε τους δασκάλους του. Στηριζόμενος στην πείρα τους ο κ. Σάφι ανέδειξε χειρουργικά προτόκολλα που υιοθετούνται σημερα διεθνώς.
Ο κ. Σάφι ανέπτυξε στην ομιλία του πως για την προστασία των νεφρών και της σπονδυλικής στήλης είναι πολύ σημαντική η υποστήριξη του ασθενούς όσο διαρκεί η επέμβαση . Αυτή επιτυγχάνεται με τρεις τρόπους: πρώτον με μερική παράκαμψη της αιματικής κυκλοφορίας και αιμάτωση της περιφέρειας ,δεύτερον με την ψύξη στους 32 βαθμούς Κελσίου του ασθενούς και τρίτον με την παροχέτευση του εγκεφαλονωτιαίοιυ υγρού (το οποίο βέβαια έπειτα επαναδημιουργείται).
Έτσι καταλαβαίνουμε ότι ο κ. Σάφι ανέπτυξε και ερευνητικό έργο παράλληλα με τις χειρουργικές επεμβάσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι δε σταματά να προσπαθεί για το όλο και καλύτερο αποτέλεσμα των επεμβάσεων αυτών. Οι επιπλοκές στο νοσοκομείο δεν υπερβαίνουν το 4 % για τις πιο δύσκολες περπτώσεις , ενώ για τις πιο εύκολες το μέγεθος είναι κάτω του 2%.
Ο νεαρός επιστήμονας στην ομιλία του ανέδειξε το έργο δύο ελλήνων γιατρών.
Του καδημαικού Γρηγορίου Σκαλκέα που εργάστηκε πάνω στα αορτικά μοσχεύματα που ονομάζονται S, oποίος τα δημιούργησε όταν μαθήτευε κοντά στον ΝτιΜπέικι, όπως και του μαθητή του Δημήτερη Ηλιόπουλου μαζί με τον οποίο ανέπτυξε τα πρωτόκολλα για την προστασία των νεφρών και της σπονδυλικής στήλης.
Είναι ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι ρωτήσαμε τον κ. Σάφι για τη μελλοντική θεραπεία των ανευρυσμάτων . Εάν δηλαδή θα μπορούσε να βοηθήσει η γνώση των γενετικών παραγόντων που πρικαλούν τη δημιουργία τους. Παρόλο όμως που στο εργαστήριό του υπάρχουν γονίδια των οποίων οι μεταλλάξεις επιδρούν στα ανευρύσματα, ο μεγάλος επιστήμονας ήταν επιφυλακτικός λέγοντας ότι το μέρος της γονιδιακής θεραπείας είναι ακόμη στην αρχή. Βλέπουμε δηλαδή ότι έχει προτίμηση στο νυστέρι του.