Γράφει η Marie L.
Οκτώ κράτη έχουν ψηφίσει νόμους που εκφράζουν ότι ερωτική συνεύρεση χωρίς συγκεκριμένη συγκατάθεση, έστω και αν δεν υπάρχει βία , είναι βιασμός. Μεταξύ αυτών είναι και η Σουηδία. Ο σουηδικός αυτός νόμος θα εφαρμοστεί την 1η Ιουλίου και ορίζει ότι οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν συμφωνήσει σαφώς στην ερωτική πράξη, λεκτικά ή σωματικά και όχι μόνο να μην έχουν πει ''όχι''.
Οι χώρες της Ευρώπης που έχουν κάνει δεκτούς νόμους ότι μη συμφωνημένοs έρωτας είναι βιασμός είναι η Βρετανία, η Ιρλανδία, η Γερμανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Κύπρος και η Ισλανδία. Να σημειωθεί ότι στη Νορβηγία το μήνα που πέρασε πρόταση νόμου καταψηφίστηκε για λίγες ψήφους, αλλά οι ακτιβιστές είπαν ότι δε θα εγκαταλήψουν την προσπάθεια για αλλαγή. Μεγάλες εκστρατείες έγιναν στη Δανία και στη Φινλανδία. Ανάλογους νόμους έχουν αποδεχτεί κάποιες αμερικάνικες Πολιτείες, όπως η Καλιφόρνια και η Ινδία, (το 2013 μετά τις αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν μετά από θάνατο φοιτήτριας κατά τον ομαδικό βιασμό της σε λεωφορείο το 2012.
Οι άνθρωποι που ασχολούνται με τουν νόμους και οι ακτιβιστές περιμένουν ότι θα συνεχίσουν και άλλες χώρες. Το σίγουρο είναι ότι το κίνημα #MeΤoo όπως και πολλές αθωώσεις για βιασμούς στα δικαστήρια έχουν ξεκινήσει μία δημόσια συζήτηση με θέμα τί αποτελεί το βιασμό και έχουν δημιουργήσει μία δραστηριότητα για να τοποθετήθούν τα πράγματα στη θέση τους σε ένα θέμα που επειδή είναι σχετικό με τη γενετήσια πράξη δεν αναλύεται εκτεταμένα ή άνετα.
Έτσι, το αποτέλεσμα στη Σουηδία είναι τα θύματα να μην είναι ανάγκη να έχουν αποδείξεις ότι υπήρχε άσκηση βίας για να πετύχουν μία καταδίκη για βιασμό, ούτε το γεγονός ότι εξέφρασαν''όχι''-θα είναι αρκετό να μην έχουν εκφράσει σαφώς το ''ναι''.
Ο καινούριος νόμος υποστηρίζει την άποψη ότι η παθητικότητα δε σημαίνει απαραίτητα ότι ένα άτομο δέχεται να προβεί σε ερωτική πράξη. Αν κάποιος θέλει να προβεί σε ερωτική πράξη με ένα άτομο που είναι παθητικό ή δίνει διφορούμενες απαντήσεις είναι υποχρεωμένος να μάθει άν το άτομο αυτό συμφωνεί. Μέχρι τώρα ο νόμος καθόριζε ότι ο βιασμός θεωρείται μία πράξη αν υπάρχει βία ή απειλή ή αν το θύμα δε μπορούσε να αντιδράσει λόγω επίρρειας αλκοόλ ή ναρκωτικών.
Ο νέος νόμος στη Σουηδία διατυπώνεται ως εξής: o έρωτας πρέπει να είναι συναινετικός και αν δεν είναι είναι παράνομος. Για να αντιμετωπιστεί η επέκταση των ερωτικών περιστατικών πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία αλλά και ο τρόπος σκέψης. Για να υπάρχει καλό αποτέλεσμα πρέπει συμφωνήσει η κοινωνία. Η κυβέρνηση προχωρά σε ενημέρωση των νέων, των αστυνομικών, των εκπαιδευτικών κ.ά. Η ευθύνη των αγοριών ή των αντρών πρέπει να αποκαλυφθεί.
Σημαντικό ζήτημα στη Σουηδία είναι μία απόφαση δικαστηρίου το 2013 που δικαίωσε τρεις νεαρούς τους οποίους κατηγορούνταν ότι βίασαν ένα 15χρονο κορίτσι με μπουκάλι και δημιουργήθηκε αιμορραγία. Αυτό το γεγονός προκάλεσε μεγάλες διαδηλώσεις. Οι τρεις νεαροί καταδικάστηκαν για την πράξη του βιασμού στην έφεση που ασκήθηκε, αλλά η συνομιλία για αλλαγή της νομοθεσίας είχε ξεκινήσει. Μετά από πέντε ολόκληρα χρόνια περάσανε στην πράξη. Έτσι ενώ στη Σουηδία ήρθε καιρός των γενικών εκλογών (το Σεπτέμβριο), ένα απο τα κυριότερα προεκλογικά θέματα ήταν αυτό της συναίνεσης για την ερωτική πράξη.
Στην Ισπανία υπήρξε μία παρόμοια υπόθεση. Μετά από δικαστήριο αθωώθηκαν το Μάιο για την πράξη του βιασμού πέντε άντρες- οι οποίοι αναφέρθηκαν ως ''αγέλη λύκων''- που προέβησαν σε μη συναινετική ερωτική πράξη με μία 18χρονη με βιντεοσκόπηση στη Παμπλόνα. Οι βιαστές καταδικάστηκαν για ερωτική κακοποίηση, γεγονός που έχει μικρότερες ποινές. Οι Ισπανίδες όμως εξοργίστηκαν.
Την απόφαση του δικαστηρίου για τη 18χρονη ακολούθησαν μεγάλες διαδηλώσεις στους δρόμους της Ισπανίας. Σκοπός ήταν η αλλαγή στους νόμους, σύμφωνα με τους ακτιβιστές. Μία δικαστής, η Βικτόρια Ροσέλ που ήταν και παλιά βουλευτής των Ποδέμος περιέγραφε στο τουίτερ κάποιες από τις 12 φορές που αντιμετώπισε ίδιες καταστάσεις. Είπε ότι λυπάται και η ίδια που το λέει: ότι είναι δικαστής και δεν πήγε ποτέ να κάνει καταγγελία στην αστυνομία.
Επίσης , η Διεθνής Αμνηστία δηλώνει ότι η υπόθεση αυτή στην Ισπανία υποδυκνείει μεγάλη έλλειψη κατανόησης της πράξης του βιασμού και υποστηρίζει ότι οι δικαστικοί λειτουργοί πολλές φορές δε δείχνουν σεβασμό προς τα θύματα.
Το θέμα είναι ότι πολλοί άνθρωποι σκέφτονται το ''αρχετυπικό θύμα βιασμού '' που φωνάζει και προσπαθεί να αντισταθεί στο βιαστή. Σύμφωνα με τους ειδικούς όμως, η πιο συχνή αντιμετώπιση είναι να ''παγώσει'' το θύμα σε βαθμό που να είναι τελείως ακίνητο. Για να το κατανοήσουμε καλύτερα, βλέπουμε ότι σε σουηδική μελέτη το 70% των 298 θυμάτων που εξετάστηκαν έδειξε ''ακούσια παράλυση'' κατά τη διάρκεια της πράξης του βιασμού.
Σε ότι αφορά τη γνωστή υπόθεση που αναφέραμε στην Ισπανία οι δύο από τους τρεις δικαστές αποφάσισαν πως δεν επρόκειτο για βιασμό , έστω και αν συμφώνησαν ότι η 18χρονη είχε ''παγώσει'' ενώ πέντε άντρες την κρατούσαν από τα μαλλιά σε μία γωνιά του δρόμου. Ο τρίτος δικαστής αθώωσε εντελώς τους πέντε άντρες, αναφέροντας ότι η ερωτική πράξη ήταν συναινετική. Αυτό το τελευταίο γεγονός προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Δικαιοσύνης Ραφαέλ Καταλά ο οποίος τον κατηγόρησε και είπε ότι έχει χάσει το μυαλό του. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση μαζί τάσσονται υπέρ της αλλαγής των νόμων για το βιασμό.
Οκτώ κράτη έχουν ψηφίσει νόμους που εκφράζουν ότι ερωτική συνεύρεση χωρίς συγκεκριμένη συγκατάθεση, έστω και αν δεν υπάρχει βία , είναι βιασμός. Μεταξύ αυτών είναι και η Σουηδία. Ο σουηδικός αυτός νόμος θα εφαρμοστεί την 1η Ιουλίου και ορίζει ότι οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν συμφωνήσει σαφώς στην ερωτική πράξη, λεκτικά ή σωματικά και όχι μόνο να μην έχουν πει ''όχι''.
Οι χώρες της Ευρώπης που έχουν κάνει δεκτούς νόμους ότι μη συμφωνημένοs έρωτας είναι βιασμός είναι η Βρετανία, η Ιρλανδία, η Γερμανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Κύπρος και η Ισλανδία. Να σημειωθεί ότι στη Νορβηγία το μήνα που πέρασε πρόταση νόμου καταψηφίστηκε για λίγες ψήφους, αλλά οι ακτιβιστές είπαν ότι δε θα εγκαταλήψουν την προσπάθεια για αλλαγή. Μεγάλες εκστρατείες έγιναν στη Δανία και στη Φινλανδία. Ανάλογους νόμους έχουν αποδεχτεί κάποιες αμερικάνικες Πολιτείες, όπως η Καλιφόρνια και η Ινδία, (το 2013 μετά τις αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν μετά από θάνατο φοιτήτριας κατά τον ομαδικό βιασμό της σε λεωφορείο το 2012.
Οι άνθρωποι που ασχολούνται με τουν νόμους και οι ακτιβιστές περιμένουν ότι θα συνεχίσουν και άλλες χώρες. Το σίγουρο είναι ότι το κίνημα #MeΤoo όπως και πολλές αθωώσεις για βιασμούς στα δικαστήρια έχουν ξεκινήσει μία δημόσια συζήτηση με θέμα τί αποτελεί το βιασμό και έχουν δημιουργήσει μία δραστηριότητα για να τοποθετήθούν τα πράγματα στη θέση τους σε ένα θέμα που επειδή είναι σχετικό με τη γενετήσια πράξη δεν αναλύεται εκτεταμένα ή άνετα.
Έτσι, το αποτέλεσμα στη Σουηδία είναι τα θύματα να μην είναι ανάγκη να έχουν αποδείξεις ότι υπήρχε άσκηση βίας για να πετύχουν μία καταδίκη για βιασμό, ούτε το γεγονός ότι εξέφρασαν''όχι''-θα είναι αρκετό να μην έχουν εκφράσει σαφώς το ''ναι''.
Ο καινούριος νόμος υποστηρίζει την άποψη ότι η παθητικότητα δε σημαίνει απαραίτητα ότι ένα άτομο δέχεται να προβεί σε ερωτική πράξη. Αν κάποιος θέλει να προβεί σε ερωτική πράξη με ένα άτομο που είναι παθητικό ή δίνει διφορούμενες απαντήσεις είναι υποχρεωμένος να μάθει άν το άτομο αυτό συμφωνεί. Μέχρι τώρα ο νόμος καθόριζε ότι ο βιασμός θεωρείται μία πράξη αν υπάρχει βία ή απειλή ή αν το θύμα δε μπορούσε να αντιδράσει λόγω επίρρειας αλκοόλ ή ναρκωτικών.
Ο νέος νόμος στη Σουηδία διατυπώνεται ως εξής: o έρωτας πρέπει να είναι συναινετικός και αν δεν είναι είναι παράνομος. Για να αντιμετωπιστεί η επέκταση των ερωτικών περιστατικών πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία αλλά και ο τρόπος σκέψης. Για να υπάρχει καλό αποτέλεσμα πρέπει συμφωνήσει η κοινωνία. Η κυβέρνηση προχωρά σε ενημέρωση των νέων, των αστυνομικών, των εκπαιδευτικών κ.ά. Η ευθύνη των αγοριών ή των αντρών πρέπει να αποκαλυφθεί.
Σημαντικό ζήτημα στη Σουηδία είναι μία απόφαση δικαστηρίου το 2013 που δικαίωσε τρεις νεαρούς τους οποίους κατηγορούνταν ότι βίασαν ένα 15χρονο κορίτσι με μπουκάλι και δημιουργήθηκε αιμορραγία. Αυτό το γεγονός προκάλεσε μεγάλες διαδηλώσεις. Οι τρεις νεαροί καταδικάστηκαν για την πράξη του βιασμού στην έφεση που ασκήθηκε, αλλά η συνομιλία για αλλαγή της νομοθεσίας είχε ξεκινήσει. Μετά από πέντε ολόκληρα χρόνια περάσανε στην πράξη. Έτσι ενώ στη Σουηδία ήρθε καιρός των γενικών εκλογών (το Σεπτέμβριο), ένα απο τα κυριότερα προεκλογικά θέματα ήταν αυτό της συναίνεσης για την ερωτική πράξη.
Στην Ισπανία υπήρξε μία παρόμοια υπόθεση. Μετά από δικαστήριο αθωώθηκαν το Μάιο για την πράξη του βιασμού πέντε άντρες- οι οποίοι αναφέρθηκαν ως ''αγέλη λύκων''- που προέβησαν σε μη συναινετική ερωτική πράξη με μία 18χρονη με βιντεοσκόπηση στη Παμπλόνα. Οι βιαστές καταδικάστηκαν για ερωτική κακοποίηση, γεγονός που έχει μικρότερες ποινές. Οι Ισπανίδες όμως εξοργίστηκαν.
Την απόφαση του δικαστηρίου για τη 18χρονη ακολούθησαν μεγάλες διαδηλώσεις στους δρόμους της Ισπανίας. Σκοπός ήταν η αλλαγή στους νόμους, σύμφωνα με τους ακτιβιστές. Μία δικαστής, η Βικτόρια Ροσέλ που ήταν και παλιά βουλευτής των Ποδέμος περιέγραφε στο τουίτερ κάποιες από τις 12 φορές που αντιμετώπισε ίδιες καταστάσεις. Είπε ότι λυπάται και η ίδια που το λέει: ότι είναι δικαστής και δεν πήγε ποτέ να κάνει καταγγελία στην αστυνομία.
Επίσης , η Διεθνής Αμνηστία δηλώνει ότι η υπόθεση αυτή στην Ισπανία υποδυκνείει μεγάλη έλλειψη κατανόησης της πράξης του βιασμού και υποστηρίζει ότι οι δικαστικοί λειτουργοί πολλές φορές δε δείχνουν σεβασμό προς τα θύματα.
Το θέμα είναι ότι πολλοί άνθρωποι σκέφτονται το ''αρχετυπικό θύμα βιασμού '' που φωνάζει και προσπαθεί να αντισταθεί στο βιαστή. Σύμφωνα με τους ειδικούς όμως, η πιο συχνή αντιμετώπιση είναι να ''παγώσει'' το θύμα σε βαθμό που να είναι τελείως ακίνητο. Για να το κατανοήσουμε καλύτερα, βλέπουμε ότι σε σουηδική μελέτη το 70% των 298 θυμάτων που εξετάστηκαν έδειξε ''ακούσια παράλυση'' κατά τη διάρκεια της πράξης του βιασμού.
Σε ότι αφορά τη γνωστή υπόθεση που αναφέραμε στην Ισπανία οι δύο από τους τρεις δικαστές αποφάσισαν πως δεν επρόκειτο για βιασμό , έστω και αν συμφώνησαν ότι η 18χρονη είχε ''παγώσει'' ενώ πέντε άντρες την κρατούσαν από τα μαλλιά σε μία γωνιά του δρόμου. Ο τρίτος δικαστής αθώωσε εντελώς τους πέντε άντρες, αναφέροντας ότι η ερωτική πράξη ήταν συναινετική. Αυτό το τελευταίο γεγονός προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Δικαιοσύνης Ραφαέλ Καταλά ο οποίος τον κατηγόρησε και είπε ότι έχει χάσει το μυαλό του. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση μαζί τάσσονται υπέρ της αλλαγής των νόμων για το βιασμό.