Γράφει ο Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου
Politicus
Η Ευρωπαϊκή Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αποφάσισε να ξεκινήσει αυξήσεις επιτοκίων από τον Ιούλιο. Η απόφαση σήμανε συναγερμό στις αγορές ομολόγων, ανεβάζοντας το κόστος δανεισμού και δημιουργώντας ανησυχίες για τις υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης όπως κατ΄ εξοχήν η Ελλάδα και η Ιταλία.
Η αύξηση των επιτοκίων έχει στόχο να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό ο οποίος έφτασε το Μάιο στο 8,1% στην Ευρωζώνη (11,3% στην
Ελλάδα) και βρίσκεται τέσσερις φορές πάνω από το όριο του 2% που αποτελεί και το στόχο της νομισματικής πολιτικής.
Η ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι τον Ιούλιο θα ανεβάσει το επιτόκιό της από το -0,5% στο -0,25% και θα προχωρήσει σε νέα αύξηση το Σεπτέμβριο, η οποία ίσως να είναι και μεγαλύτερη. Ταυτόχρονα θα σταματήσει τις αγορές ομολόγων οι οποίες ισοδυναμούν με δημιουργία νέου χρήματος το οποίο διοχετεύεται στην αγορά (η λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση ή «τύπωμα χρήματος»).
Η απόφαση αυτή αποτελεί νίκη των λεγόμενων «γερακιών» ήτοι των μελών του συμβουλίου της ΕΚΤ που προέρχονται από χώρες που ήταν αντίθετες με τη χαλαρή νομισματική πολιτική, όπως η Ολλανδία, η Αυστρία και η Γερμανία και άλλες, που ζητούσαν να γίνει ήδη από τον Ιούλιο μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίου, κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Αντίθετα, τα «περιστέρια» οι υποστηρικτές της χαλαρής πολιτικής, ανάμεσα στους οποίους και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας απέκρουσαν την αύξηση της μισής μονάδας, μεταθέτοντας την πιθανώς για το Σεπτέμβριο.
Η ανακοίνωση πυροδότησε άνοδο στις αποδόσεις (επιτόκια) των ομολόγων όλων των χωρών της ευρωζώνης, δημιουργώντας ανησυχίες για τη δυνατότητα που θα έχουν οι πιο υπερχρεωμένες χώρες, όπως κατ’ εξοχήν η Ελλάδα και η Ιταλία, να δανειστούν εκδίδοντας ομόλογα.
Η απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου ξεπέρασε το 4%, ενώ της Ιταλίας το 3,6%. Ην ΕΚΤ ανακοίνωσε ταυτόχρονα ότι παρόλο που θα σταματήσει τα προγράμματα αγοράς ομολόγων, θα συνεχίσει, κατ΄εξαίρεση τις αγορές ομολόγων εφόσον χρειαστεί, κάνοντας μάλιστα συγκεκριμένη αναφορά στην Ελλάδα.
Η δήλωση της ΕΚΤ εκφράζει σαφώς τη βούληση στήριξης των ελληνικών ομολόγων είναι θετική, αλλά ενδεικτικό της αβεβαιότητας που εγκαθίσταται πλέον είναι ότι η ανακοίνωση αυτή δεν απέτρεψε χθες την εκτίναξη της απόδοσης πάνω από το
Το επίπεδο του 4% για το δανεισμό του ελληνικού δημοσίου είναι ήδη υψηλό και βρίσκεται λίγο κάτω από το επίπεδο στο οποίο βρισκόταν κατά την κρίση χρέους που οδήγησε το 2010 στην έξοδο της Ελλάδας από τις αγορές.